Sztuka

Kilka podstawowych zasad zapisu nut w muzyce indyjskiej

 स sa    रे re    ग ga   म ma   प pa   ध dha   नि ni  सां sā

do      re       mi       fa       sol       la       si       do 

1.

Powyższy zapis odpowiada gamie durowej (majorowej).

2.स [sa] zwykle odpowiada cis jednokreślnemu, jest zawsze toniką (choć zdarzają się ragi, w których म [ma] można uznać za tonikę). W muzyce instrumentalnej może być tonem nieco wyższym lub niższym od cis, choć zwykle mieści się w granicach tercji małej; w utworach śpiewanych zależy od skali głosu i upodobań śpiewaka.

3.Podniesienie o pół tonu (#), czyli tzw. tīvra zapisuje się akcentem udātta: म॑ (jedyny przykład).

4.Obniżenie o pół tonu (bemol), czyli tzw. komal zapisuje się akcentem anudatta: रे॒ , ग॒, ध॒, नि॒.

5.स (tonika) oraz प (dominanta) są zawsze śuddha (czyste) – nigdy nie stosuje się krzyżyka ani bemola.

Kathāsaritsāgara: Myśliwy i gołębie

Bajka ta pochodzi z "Oceanu rzek-bajek" (Kathā-sarit-sāgara), zbioru szkatułkowych opowieści opowiedzianych przez Somadewę kaszmirskiej księżniczce Surjamati w latach ok. 1063-1081Przetłumaczyłem ją być może w roku 1992, gdy w wieku młodzieńczym uczyłem się sanskrytu z podręcznika A. Gawrońskiego1.

Kontekst akcji dramatu Wiśakhadatty pt. „Sygnet Rakszasy" – Mudra-rāksasa

Kontekst akcji dramatu Wiśakhadatty pt. „Sygnet Rakszasy" – Mudra-rāksasa na podstawie „Opowieści poprzedzającej Sygnet Rakszasy” – Mudrārāksasa-pūrva-samkathānaka i „Preludium do dramatu o sygnecie Rakszasy” – Mudrārākṣasa-nāṭaka-pūrva-pīṭhikā  [The context of the action in the Vishakhadatta’s drama Mudra-rāksasa on the basis of Mudrā-rāksasa-pūrva-samkathānaka, Mudrārākṣasa-nāaka-pūrva-pīhikā and text edition by Dasharatha Sharma

Alankara w poetyce sanskryckiej na podstawie sutr Wamany

Niniejszy artykuł dotyczy sanskryckiej poetyki, ściśle ozdób poetyckich (alaṅkāra) i został napisany na podstawie sanskryckiego traktatu pt. Kāvyālaṃkāra-sūtra.

Najstarsze źródła muzyki indyjskiej

Niniejszy szkic historyczny opracowałem głównie na podstawie wstępu do tomu II tłumaczenia staroindyjskiego  "Traktatu o teatrze'" Manmohana Ghosha (dalej używam skrótu: GHOSH 2003).1

Indyjskie określenia muzyki

Czym jest muzyka indyjska? Nadrzędność muzyki wokalnej w muzyce indyjskiej

Muzyka ma oczarować, tak mówią, i to jest prawda, 

Dobranym smakiem, nastrojem, i słowem, melodią, kunsztem, 

Śpiewak wywoła niechybnie w słuchaczu to, co jest celem.


                                                                      Lakṣya sangīta

Ideałem, do którego winien dążyć indyjski artysta, jest wywołanie w słuchaczu i widzu doświadczenia estetycznego zwanego rasą. Przyrównuje się rasę do ożywczego nektaru, którego skosztowawszy, człowiek zatraca poczucie ciała, a jego dusza rozszerza się i łączy we wspólnym doświadczeniu z innych uczestnikami wydarzenia artystycznego. Ma pojawić się wzruszenie, włoski jeżyć się na ciele, oczy zachodzić łzami, doświadczać całej gamy emocji. Po takim przedstawieniu teatralnym, czy też koncercie słuchacz wychodzi zachwycony, oczyszczony, jakby przemieniony duchowo. Taki jest cel indyjskiej sztuki.

Podstawowe terminy związane z rytmem w indyjskiej muzykologii

NIniejszy szkic ma stanowić podstawę badań nad zagadnieniem rytmu w muzyce indyjksiej; jest to próba wyjasnienia terminów niezbędnych w wyjaśnieniu rytmu w muzyce indyjskiej. 

Mira Bai- Głos Miłości

Przekład miłosnej poezji średniowiczenej poetki języka hindi Mira Bai. 

Kim była Mira Bai?

Mira Bai to kobieta-poetka i znana hinduska święta reprezentująca w poezji średniowiecznych Indii potężny nurt filozoficzny, religijny i literacki bhakti który w XVI w opanował całe Indie północne. Słowo bhakti pochodzi od sanskr. „bhadź” – oddawać cześć boską, wielbić, adorować”. Bhakti to kult Istoty Najwyższej, polegający na „zbawiającej miłości”, pełnej gorącego oddania i wiary w łaskę boską.

Wersyfikacja sanskrycka w Śakuntali Kalidasy

Przeżycie estetyczne (rasa) u Abhinawagupty na podstawie "Światła poezji" Mammaty (tłumaczenie komentarza do sutry 4.43.27-28)

Koncepcję przeżycia estetycznego, rasy, można znaleźć we fragmencie Abhinavabhārtī – komentarzu Abhinawagupty do Traktatu o Teatrze, gdzie autor dyskutuje z Lollatą, Śankuką i Bhattanajaką. Dyskusja odzwierciedla indyjską debatę na temat natury piękna. W języku polskim dostępna jest ona w pracy badawczej Anny Niteckiej: Doświadczenie estetyczne i mistyczne. Analiza fragmentów teoretycznoliterackich, filozoficznych i religijnych dzieł Abhinawagupty (Uniwersytet Jagielloński, 2007).

Poniżej zamieszczam inny fragment mówiący o przeżyciu rasy – jest to tym razem zaczerpnięte ze Światła poezji  (Kāvya-prakāśa) Mammaty (XII w), również Kaszmirczyka, streszczenie, czy też zwięzła interpretacja poglądu Abhinawagupty. Mammatę Bhattę należy uznać za kontynuatora myśli Abhinawagupty w dziedzinie estetyki indyjskiej. 

Strony

Subscribe to RSS - Sztuka