- Polski
- हिन्दी
- English
Nazwa Fundacji Vivaswan
Nazwa 'Vivaswan' jest formą mianownika od sanskryckiego wyrazu विवस्वन्त् vivasvant, które znaczy 'Słońce', 'poranne promienie Słońca'. Są dwie genezy wyrazu:
1) od czasownika vas - 'okrywać' z przedrostkiem vi - 'przez, na wskroś; dokładnie, w szczegółach; szczególnie' (-vant jest sufiksem tworzącym imiesłów przymiotnikowy czynny): 'ten, który okrywa w każdym szczególe' (viśeṣeṇa vāste, ācchādayatīti), czyli ogarnia świat - czyli Słońce. Taką etymologię podaje słownika sanskrycko-angielski Moniera Williamsa.
2) od czasownika od vevi 'świecić'. Ewidentnie do tej ostatniej etymologii nawiązuje A.M. Kempiński w Encyklopedii mitolgii ludów indoeuropejskich (s. 464), gdzie słowo Wiwaswant jest tłumaczone jako 'świetlisty, promienny'.
W mitologii indyjskiej Vivaswant jest małżonkiem Saranju, dosł. 'Skorej', córki Twasztara - Twórcy niebiańskiego, boskiego architekta, który wyrzeźbił świat. Saranju utożsamiana jest z Jutrzenką - Uszas. Wiwaswant i Saranju - Słońce i Jutrzenka są rodzicami bliźniąt Aświnów, którzy jako Gwiazda Zaranna i Gwiazda Wieczorna, powożą rydwanem słonecznym (aśva = koń) i mają moc uzdrawiania duszy i ciała, stąd patronują naukom medycznym. Saranju z czasem zaczęto utożsamianać z Sańdźnią - 'harmonią' (lub 'wiedzą'). Występuje też jako kochanka Aświnów powożących rydwanem słonecznym. Razem ze Iluzoryczną Saranju Wiwaswant począł syna imieniem Manu - pierwszego człowieka, praojca ludzkości, odpowiednika semickiego Adama.
Należy zwrócić uwagę, że polskie 'zorza' i imię Zosia, jest tym samym słowem, co perskie 'zohra', które znaczy 'Wenus'; 'zohra' zaś jest odpowiednikiem sanskryckiego słowa 'śukra' , które też znaczy 'Wenus'.
Zgodnie z Bhagawadgitą to właśnie Wiwaswanowi została przekazana nauka jogi. Śri Kryszna rzekł:
"Tę jogę nieprzemijalną podałem Wiwaswanowi,
Wiwaswan powtórzył Manu, Manu przekazał Ikszwaku.
Tak dziedziczoną kolejno znali ją wieszcze królewscy.
Teraz, po wiekach, ta joga zanikła, Ciemiężco Wrogów!
Tę właśnie prastarą jogę jam dzisiaj tobie objawił,
Boś mym czcicielem i druhem - to jest najgłębsza z tajemnic!"
(Bhagawadgita 4.1-3, przekład: Anna Rucińska)
W wyrazie 'vivaswan' mamy element 'viva' który skojarzony z łaciną przywodzi na myśl życie (viva = niech żyje!). Element 'swan' po angielsku oznacza łabędzia. Łabędź w symbolice indyjskiej jest odróżnieniem prawdziwego 'ja' od projekcji siebie. To odróżnienie jest mądrością. W sanskrycie ham-sa 'łabędź' jest mantrą rytmu tchnienia życiowego, wdechu i wydechu. W ikonografii indyjskiej łabędź jest 'wierzchowcem' bogini Mądrości, Saraswati. Polsce jest on ptakiem słonecznym, gdyż "Prasłowianie oddawali cześć Słońcu pod postacią byka, konia i łabędzia" (A. Tokarczyk: Wymarłe religie świata, str. 176).
Nazwa 'Vivaswan' ma symbolizować połączenie odwiecznej mądrości z praktycznym życiem, starożytności ze współczesnością, oraz kultury Indii z kulturową spuścizną Europy.
Zob. też religioznawczo-historyczny artykuł o Kulcie Słońca w Indiach.