Sanskryckie definicje jogi

Forma योग 'yoga' może zostać utworzona zgodnie z gramatyką sanskrycką od dwóch niemal identycznych sanskryckich pierwiastków, czyli rdzeni czasownikowych. Oba rdzenie brzmią yuj [czytaj: judź], ale gramatycy odróżniają je jako:

1) yuja  – w znaczeniu głębokiego skupienia, czyli samādhi.
W tym znaczeniu definiuje jogę autor Jogasutr, Patańdżali.

2) yujir – w znaczeniu łączenia, spajania, jedności.

W tym znaczeniu definiują jogę m.in. tradycje hatha-jogi, a także teksty tantryczne. 

Istnieje wiele definicji i interpretacji jogi, wszystkie one mają gdzieś w tle powyższe dwa znaczenia. Poza tym wiele tradycji rozumie jogę jako równowagę – co należałoby uznać za interpretację zarówno znaczenia 'samadhi' (głębokiego skupienia), jak i 'łączenia'. Tutaj podaję kilka przykładowych definicji: 

 

1. Joga jako głębokie skupienie – samadhi

 "Joga to powściągnięcie zjawisk świadomości" 

(Patańdżali: Jogasutry 1.2., wg przekładu Leona Cyborana)

„Joga to głębokie skupienie –samādhi”

(Wjasa: Omówienie jogi - Yoga-bhāṣya 1.1)
(komentarz do Jogasutr)

„Joga to metoda, którą jest głębokie skupienie – samadhi. Skupienie od pierwiastka yuj(a) w znaczeniu głębokiego skupiania” (yuktir yogaḥ smādhānam / yuja samādhau)

(Bhodża: Słońce królewskiej jogi'– Rāja-mārtaṇḍa, komentarz do Jogasutr i komentarza Wjasy, str. 2).

 „Gdy Objawieniem rozchwiany twój rozum stanie w skupieniu, 
Zastygły, nieporuszony, wtedy to jogę osiągniesz.”

(Bhagavadgita 2.53, przekład: Anna Rucińskia, wyd. Fundacja Vivaswan)

 2. Joga jako 'łączenie' lub 'jedność

„Joga jest 'dotarciem' do jedności istoty jednej rzeczy z istotą innej rzeczy (...)”

(Kszemaradża: Svacchandodyota 6.45)

„Jogę należy rozumieć jako jedność jednej rzeczy z inną rzeczą.
Jest tym, jak podano, co najważniejsze, by pojąć,
i co spaja, najwyraźniej, elementy:
uwiązanie, jego źródło, stan wolności i metodę uwalniania1.
Ma dwie formy, których pojąć się nie da bez zdolności rozróżniania.

(Mālinī-vijayottara tantra 1.4-5)

„Bycie istotą 'to', jest stanem jogina. Jak się tutaj sugeruje, gdy łączy się z doświadczeniem 'to' [...] na skutek odsłonięcia się własnej przyrodzonej natury, niechybnie staje się joginem. Jego [tj. takiego jogina] stan nie różni się od trwania jako istota samego siebie. Dlatego należy wiedzieć, że słowo 'joga' wywodzi się od pierwiastka yuj w znaczeniu 'łączenia', a nie głębokiego skupienia (samādhi)2. Przecież pojęcie głębokiego skupienia – samadhi – zawiera się w pojęciu łączenia.”

(Glossa do Tantry Pana z Gazelą, Rozdział o jodze - Mṛgendra-tantra-vṛtti, Yoga-pāda 2a)

„Ten jest doskonały, kto wszedł w stan jedności z Śiwą, 
a jego zjawiska świadomości podlegają tej [jedności].
Trzema skazami nietknięty – wrodzoną i dalszymi, 
we własnym trwa doświadczaniu”.

(Pojęcie poznanie Śiwy - Śiva-jñāna-bodha”, sutra 10)

3. Joga jako równowaga

„Równowaga nazywa się jogą”

(Bhagavadgita 2.48, przekład: Anna Rucińskia, wyd. Fundacja Vivaswan)

„A równowaga – to joga”

Abhinawagupta: Gītārtha-saṁgraha (komentarz do Bhagawadgity), 2.48

Powyższe definicje wzajemnie się uzupełniają, nie ma rozbieżności zasadniczej idei jogi w tych wszystkich ujęciach

4. Inne objaśniania jogi:

 „Joga biegłością jest w czynach”

(Bhagavadgita 2.50, przekład: Anna Rucińskia, wyd. Fundacja Vivaswan)

„Pod słowem 'joga' rozumie się wygaśnięcie (nirvāṇa), które jest stanem wielkiego Śiwy.”

(Liṅga-purāṇa 1.8.5a)

„Jogini to ci, którzy w sześciu etapach3 jogą oddają cześć Panu”

(Kszemaradża: Wyjawienie Tantry Wzroku -  Netra-tantroddyota 1.8b)

1Nawiązanie do czterech elementów jogi, czterech działów medycyny i czterech szlachetnych prawd buddyjskich: cierpienie, przyczyna cierpienia, stan po usunięciu cierpienia, metoda usunięcia cierpienia.

2Czyli inaczej niż twierdzi Patańdźali, który słowo 'yoga' wywodzi od wariantu yujir.

3Czyli praktykując sześć członów jogi.

Tags: 
Joga
Dział: 
Joga