historia

Niniejszy szkic historyczny opracowałem głównie na podstawie wstępu do tomu II tłumaczenia staroindyjskiego  "Traktatu o teatrze'" Manmohana Ghosha (dalej używam skrótu: GHOSH 2003).1

Indyjskie określenia muzyki

Tam gdzie lód zmrożony, co czucie odbiera i zmęczenie, 
Niczym słup nieśmiertelny stoi Linga-Znak-Świadomość Śiwy.
Wszystkie odczucia w nim drzemią ukryte -
Idę do niego, Pana nieśmiertelnych niebian.
Oto odwieczna postać Pana nieśmiertelnych, 
Pielgrzymkę doń odbył jego wielbiciel,
Podziały wszelkie zniknęły, został Ram, Ram jedynie 

W tym krótkim szkicu chcę podzielić się kilkoma szczególnymi spostrzeżeniami na temat tradycji związanych kultem Słońcu w Indiach zachodnich. Chciałem przy tym zasugerować, podając pewne przesłanki historyczne i lingwistyczne, że starożytny kult Słońca w podobnej jak w Indiach formie i języku rozwijał się także m.in. na terenie słowiańszczyzny.

Praktykowany w Indiach kult Słońca należy do jednego z najstarszych kultów religijnych na świecie. Wedyjscy wieszczowie (ryszi) modlili się do słońca Surji, aby chroniło ich przed popełnieniem grzechu. Kauśītaki-upaniṣad przykazuje czcić Słońce o trzech porach: wschodzie, zachodzie i w południe (strofa II.6). W tym celu nie było potrzeby używania dużej ilości przyborów, nie przepisywało się skomplikowanych ceremonii. Wystarczyła woda, kwiat i maść sandałowa. Powiada się tam także, że można czcić Słońce nie ofiarując mu niczego.

Przekład miłosnej poezji średniowiczenej poetki języka hindi Mira Bai. 

Kim była Mira Bai?

Mira Bai to kobieta-poetka i znana hinduska święta reprezentująca w poezji średniowiecznych Indii potężny nurt filozoficzny, religijny i literacki bhakti który w XVI w opanował całe Indie północne. Słowo bhakti pochodzi od sanskr. „bhadź” – oddawać cześć boską, wielbić, adorować”. Bhakti to kult Istoty Najwyższej, polegający na „zbawiającej miłości”, pełnej gorącego oddania i wiary w łaskę boską.

Niniejsza praca jest szkicem ważniejszych wydarzeń, w których Indie jako subkontynent uczestniczyły w przeciągu swej długiej historii. Chcę zaznaczyć ważne okresy i punkty przełomowe w historii starożytnej i przedstawić, w ogromnym skrócie, zmiany historyczne, jakie zachodziły na tym obszarze pod wpływem czynników obcych: napływu nowych grup etnicznych, podbojów i pokojowej wymiany gospodarczo-kulturowej. Ze względu na niewielki rozmiar pracy, skupię się przede wszystkim na okresie starożytnym, a okres średniowieczny potraktuję bardzo pobieżnie, kończąc przed przełomem, jakim był napływ do Indii islamu wraz z pierwszymi kupcami muzułmańskimi.    

Jest to praca roczna z historii Indii napisana pod kierunkiem pana Artura Karpa podczas moich studiów indologicznych na Uniwersytecie Warszawskim. Nie jest więc pracą historyka - jest to praca 'szkolna', napisana, gdy nie miałem jeszcze dostępu do wielu ważnych źródeł, które później zmieniły i pogłębiły moje postrzeganie historii Indii. Jestem jedak pewien, że czytelnicy znajdą w niej sporo ciekawych informacji.  

Filip Ruciński